پرس تی وی و یاری به اوج گیریِ گفتمان های نو در سیاست خارجی ایران - وبلاگ حرفه گرگان

به گزارش وبلاگ حرفه گرگان، پرس تی وی به عنوان یک شبکه مهم ایرانی با بُرد موثر بین المللی، می تواند نقش قالب توجهی در یاری به فعال شدن ظرفیت های بالقوه سیاست خارجی ایران بازی کند.

گروه سیاسی وبلاگ حرفه گرگان- سیاست خارجی همیشه از جمله عرصه هایی بوده که در کشور های مختلف دنیا، نقشی قابل توجهی در پیشرفت های آن ها به ویژه در عرصه مالی بازی نموده است. در این راستا، کشور هایی نظیر چین سال هاست که اساسا گفتمان اصلی حاکم بر دستگاه سیاست خارجی خود را با موضوع اولویت ها و مسائل مالی تعریف نموده اند و از سیاست خارجی به مثابه ابزاری جهت تحقق اهداف و منافع مالی خود بهره می گیرند.

در این راستا، دستگاه سیاست خارجی در کشور های مختلف، جهت پیشبرد منافع آن ها از ابزار های مختلفی سود می جوید که یکی از مهمترین آن ها در عصر کنونی، رسانه ها هستند. رسانه ها در شرایط کنونی دنیا به قدری در منظومه سیاست خارجی کشور ها قدرت گرفته و مهم شده اند که از آن ها به عنوان مکمل اصلی دیپلماسی رسمی کشورها یاد می گردد. در واقع، رسانه ها در دنیایِ فعلی، با استفاده از ظرفیت های قدرت نرم، به اذهان و قلوب مردم کشور های دیگر رسوخ و راه را جهت تحقق اهداف و منافع یک کشور خاص (کشورِ بکارگیرنده آن ها) هموار می سازند.

با این همه، اینطور به نظر می رسد که اساسا این ظرفیت تا حد زیادی از سوی دستگاه سیاست خارجی کشورمان مغفول مانده و دو حوزه دیپلماسی و فعالیت های رسانه ای، به مثابه دو جزیره جدا از یکدیگر فعالیت می نمایند. رویکردی که در نوع خود می تواند هزینه های دستگاه سیاست خارجی در تحقق اهداف و منافع ملی کشور را تا حد زیادی بالا ببرد. در این رابطه به طور خاص می توان به مساله مذاکرت اتمی کشورمان و ضعف استفاده موثر و فعال ما از اهرم رسانه و در جبهه مقابل، استفاده فعالِ کشور های مخالف و رقیب کشورمان در عرصه بین المللی از این ابزار و بعضا جوسازی های موثر علیه ایران، اشاره نمود.

جوسازی هایی که در برهه های مختلف، دست خالیِ طرف های بویژه غربی در چهارچوب مذاکرات اتمی با کشورمان را پُر جلوه داده اند و حتی جایِ طلبکار (ایران) و بدهکار (کشور های غربی به علت عدم تعهد و عمل به وظایفشان) را نیز جابجا نموده اند. با این همه، اینطور به نظر می رسد که اساسا نگاهِ دستگاه سیاست خارجی ایران بویژه در شرایطی که اساسا گره زدنِ منافع کشور به مذاکرات اتمی وین کار چندان درستی به نظر نمی رسد، بایستی به مراتب گسترده تر باشد و طیف قابل توجهی از کشور ها و فرصت ها را در بر گیرد.

از این رو، شبکه های برون مرزی کشورمان نظیر پرس تی وی و بعلاوه هیسپان تی وی که از بُرد موثرِ بین المللی نیز برخوردارند، می توانند نقش قابل توجهی را در چهارچوب دستورکار مذکور بازی نمایند. در این رابطه به طور خاص می توانیم به یاری های قابل توجهی که این شبکه ها می توانند به فرایند گفتمان سازی های تازه در سیاست خارجی کشورمان داشته باشند توجه داشته باشیم. به عنوان مثال، ایران از قرن ها قبل، میراث فرهنگی و تمدنی قابل توجهی را در کشور های آفریقایی داشته است (به ویژه شرق و شمال آفریقا). با این حال، بر اساس آخرین آمارها، از حجم تجارت خارجی سالانه مجموعِ کشور های آفریقایی با دنیا که مبلغی بالغ بر 1000 میلیراد دلار یا همان یک تریلیون دلار است، سهم ایران به طور میانگین در سال های اخیر، صرفا 600 میلیون دلار (کمتر از 1 میلیارد دلار) بوده است. مساله ای که نشان می دهد تا چه مقدار ایران نتوانسته فرصت های بالقوه حضور فرهنگی و تاریخی خود در کشور های آفریقایی (به ویژه در شرق و شمال آفریقا) را به فرصت هایِ قابل توجه مالی تبدیل کند و تا حد زیادی در شرایط تحریمی کشور، از مزایای این روابط استفاده کند.

در این چهارچوب، همانطور که در شرایط کنونی مدام از سیاست نگاه ایران به شرق به عنوان گفتمانِ غالب در عرصه سیاست خارجی تهران یاد می گردد، کشورمان می تواند حوزه ای را نیز در روابط خارجی خود با عنوان توسعه روابط با منطقه ها گم شده و مغفول تعریف کند. حوزه هایی که در آن ها ظرفیت های تاریخی و فرهنگی فراوانی برای ایران وجود دارند و در نهایت می توانند منافع مالی قابل توجهی را نیز برای کشورمان به ارمغان بیاورند. در این چهارچوب، شبکه ای نظیر پرس تی وی می تواند فعالانه در جریان گفتمان سازی های تازه سیاست خارجی ایران حضور یابد و به تدریج با نفوذ فرهنگی و فراهم ساختن زمینه های لازم، فرصت های بالقوه تامین منافع مالی و سیاسی کشورمان از توسعه روابط با کشور های آفریقایی را به حالتی بالفعل تبدیل کند. مساله ای که نه تنها در بُعد مالی، بلکه حتی در بُعد سیاسی نیز می تواند حامل دستاورد های قابل توجهی برای کشورمان باشد. نباید فراموش کرد که قاره آفریقا از بیش از 50 کشور تشکیل می گردد و اساسا کشور های آفریقایی از حق رای قابل توجهی نیز در نهاد ها و سازمان های بین المللی مختلف نظیر سازمان ملل متحد برخوردار هستند. از این رو، توسعه روابط مالی و فرهنگی با یکچنین کشور هایی می تواند زمینه را جهت برخورداری ایران از حق رای این دسته از کشور ها در عرصه بین المللی نیز فراهم سازد. البته که استفاده ایران از قابلیت هایِ رسانه ای شبکه ای نظیر پرس تی وی در کشف ظرفیت های مغفول در عرصه بین المللی صرفا محدود به قاره آفریقا نمی گردد و دیگر منطقه ها دنیا نیز حامل فرصت هایی مشابه هستند که در قالب آن ها، دستگاه سیاست خارجی بایستی با استفاده از ابزار رسانه و نفوذ تدریجی در آن ها، زمینه را جهت تحقق منافع ملی کشورمان هموار سازد. رویکردی که سال هاست از سوی کشور هایی نظیر چین، ترکیه، قطر و بسیاری از آن دسته از کشور هایی که رشد و توسعه مالی را اولویت اصلی خود در عرصه روابط خارجی تعریف نموده اند، به کار گرفته می گردد.