آیا پاندمی جدیدی در راه است؟ - وبلاگ حرفه گرگان

به گزارش وبلاگ حرفه گرگان، دانشمندان با ابراز نگرانی از اینکه آنفلوانزای پرندگان در سراسر دنیا در حال شیوع است که عمدتا پرندگان وحشی و طیور را مبتلا می نماید و به تازگی به پستانداران نیز رسوخ نموده و چند مورد از ابتلای انسانی آن نیز گزارش شده است، می گویند اگر قرار باشد این بیماری میان انسان ها شیوع یابد، چند داروی ضد ویروسی در دسترس است، اما ساخت واکسن برای آن به زمان احتیاج دارد و تعیین نیست مقدار تلفات آن چقدر باشد.

به گزارش ایسنا، انبوهی از ویروس های آنفلوانزا در سراسر دنیا جمعیت پرندگان را فرا گرفته و به تازگی به پستانداران نیز رسیده است. اگر این ویروس موسوم به H5N1 توانایی انتشار میان انسان ها را به دست آورد، ممکن است با یک بیماری همه گیر و مرگبار دیگر روبرو شویم.

در ژوئیه 2005 گزارش های رسمی در خصوص همه گیری ویروس H5N1 در مرز بعضی کشورها منتشر شد. در اواخر آن ماه، روسیه و قزاقستان هم توسعه آنفلوانزای پرندگان را گزارش کردند و گفتند عامل بیماری، ویروس H5N1 است.

در این گزارش ها به مرگ چندین پرنده مهاجر هم اشاره شده بود که ارتباط میان پرندگان آبزی وحشی و پرندگان اهلی از راه منابع آبی مشترک می دانستند. این نخستین توسعه ویروس H5N1 در سطح بالا در هر دو کشور بود. با آنالیز های انجام شده، هر دو کشور پیش از این همه گیری، از این ویروس پاک بودند.

از زمان نخستین گزارش ها، شیوع این ویروس در طیور موجود در روسیه که دامنه شیوع آن تنها به صورت محدود در سیبری بود، این ویروس آغاز به توسعه به سمت غرب نمود تا حدی که شش ناحیه مجزای دیگر را نیز آلوده کرد.

موارد ابتلای انسان به این بیماری تنها در چهار کشور ویتنام، تایلند، اندونزی، کامبوج و تازهترین مورد در کشور اکوادور مشاهده شده است.

هفته گذشته، تدروس آدانوم گبریسوس، رئیس سازمان بهداشت دنیای(WHO) گفت که اگرچه خطر انتقال این ویروس به انسان کم است، اما نمی توانیم تصور کنیم که این رخ نخواهد داد و باید برای هر تغییری در شرایط موجود آماده شویم.

اکنون این سوالات ترسناک در مجامع علمی پیش آمده است که آیا آنفلوانزای مرغی می تواند موجب پاندمی یا همان همه گیری بعدی انسانی گردد؟ آیا انتشار ویروس از پرندگان به پستانداران می تواند انسان را در معرض خطر قرار دهد؟ آیا ما برای یک بیماری همه گیر دیگر آماده هستیم؟

در طول 18 ماه گذشته، بزرگترین شیوع آنفلوانزای پرندگان اتفاق افتاده و جمعیت پرندگان را در سراسر دنیا به شکل قابل توجهی از بین برده است. اما اخیراً آنفلوانزای پرندگان به پستانداران نیز سرایت نموده است.

هفته گذشته، کشور پِرو از مرگ 585 شیر دریایی اطلاع داد. این یعنی اینکه اگر این ویروس برای انتقال از پستاندار به پستاندار جهش یافته باشد، می تواند یک گام میانی برای انتقال میان انسان به انسان باشد. اما این تهدید چقدر نگران کننده است؟

آنفلوانزای پرندگان تا به امروز 15 میلیون پرنده اهلی را کشته و منجر به معدوم شدن بی سابقه 193 میلیون پرنده دیگر از اکتبر 2021 تا به امروز شده است. این ویروس شایع از اروپا و آسیا به آمریکای شمالی سرایت کرد و پس از مدت کوتاهی به جمعیت پرندگان در آمریکای جنوبی و مرکزی توسعه یافت.

اما حالا دیگر محدود به پرندگان نیست. در ایالات متحده، لیست پستانداران وحشی که به علت شیوع آنفلوانزای پرندگان کشته یا معدوم شده اند، در حال افزایش است. خرس گریزلی در ایالات نبراسکا و مونتانا، روباه قرمز در استان مونتانا، شش راسو و راکون در استان اورگان، خرس کودیاک در استان آلاسکا و غیره.

سپس در ژانویه 2023، سازمان بهداشت دنیای(WHO) آنفلوانزای پرندگان را در یک دختر جوان در اکوادور گزارش کرد که اولین مورد از این نوع در آمریکای لاتین بود.

داستان این همه گیری احتمالی تازه مانند نماهای آغازین یک فیلم آخر الزمانی در حال پخش است. به عنوان مثال در گالیسیای اسپانیا بیش از 50 هزار راسو در مزرعه پرورش راسو قربانی شده اند و در سواحل لاکرونیا(La Coruña) بیماری و مرگ 27 مرغ دریایی شناسایی شده است که به ابتلا به آنفلولانزای پرندگان مشکوک هستند.

اما در حال حاضر یک اتفاق ترسناک اتفاق افتاده و آن، جهشی است که اولین مورد انتقال مستقیم آنفلوانزای پرندگان را از پستانداران به پستانداران ممکن نموده است.

تنها پنج مورد آنفلوانزای پرندگان انسانی در سال گذشته وجود داشته است، اما موارد ابتلای انسانی آنفلوانزای پرندگان H5N1 طبق گفته سازمان دنیای بهداشت 53 درصد مرگ و میر داشته است.

اکنون با توجه به تلفات شدید طیور، قربانی شدن دسته دسته پرندگان وحشی و سرایت فزاینده به پستانداران، این شرایط یک سوال اساسی را مطرح می نماید که آیا آنفلوانزای پرندگان می تواند از یک فاجعه زیست محیطی به یک بیماری همه گیر تمام عیار تبدیل گردد؟

پاسخی که دانشمندان در موقعیت فعلی به این پرسش می دهند این است که در حال حاضر، خطر انتقال مداوم آنفلوانزای پرندگان به انسان و انتقال از انسان به انسان پایین است، اما عفونت آنفلوانزای پرندگان که به سرعت در حال تکثیر است، در حال تبدیل شدن به یک بیماری ویروسی با قدرت شیوع بالا است که می تواند همه گیری بعدی را ایجاد کند. بیماری تازهی که اگر میان انسان ها سرایت کند، با نرخ مرگ و میری که خواهد داشت، می تواند کاری کند که کووید-19 در مقایسه با آن، خفیف به نظر برسد.